2 grudnia 2024 roku Pani Wanda Albińska, Ocalała z Holocaustu, nie bacząc na swój wiek (88 lat) z ogromną radością przyjechała do Kutna (w którym się urodziła) na zaproszenie Kutnowskiego Domu Kultury, by pokazać film i spotkać się z młodymi mieszkańcami Kutna oraz opowiedzieć im swoją historię…

Wydarzenie to objął Patronatem Honorowym Zastępca Prezydenta Miasta Kutno Zbigniew Wdowiak, który był obecny na spotkaniu. Wszyscy z uwagą obejrzeli film dokumentalny pt. „Nikt mi nie powiedział” („Nobody told me”) i wysłuchali wspomnień pani Wandy i jej syna Luca. Wydaje się, że film mocno poruszył ponad trzystu uczniów obecnych w sali kinowej, gdyż po zakończeniu pokazu filmu długo bili brawo… Pani Wanda Albińska opowiadała uczniom kutnowskich szkół o czasie okupacji, a także o swoich powojennych losach. Syn pani Wandy, Luc, opowiedział o działaniach, jakie wspólnie z Mamą prowadzą, by pamięć o Halinie Rotstein trwała. Już wcześniej podarował dla kutnowskiej biblioteki napisaną przez siebie książkę „Warszawskie przymierza. Spełnione obietnice w cieniu Zagłady. Historia dwóch rodzin w Polsce targanej II wojną światową spisana przez Luca Albińskiego ”.  Przedstawił także swój ostatni projekt – działania założonej przez niego Fundacji Rodzin Katyńskich Pochodzenia Żydowskiego https://zydzikatynscy.pl/

Kutnowski Dom Kultury zorganizował dla uczniów kutnowskich szkół bezpłatny pokaz filmu dokumentalnego pt. „Nikt mi nie powiedział” („Nobody told me”) w reżyserii Seana O’Sullivana, opartego na historii urodzonej w Kutnie Wandy Albińskiej i jej bohaterskiej matki, dr Haliny Rotstein, która została zamordowana w Treblince w 1942 r., po deportacji z warszawskiego getta. Po pokazie odbyło się spotkanie z bohaterami filmu: Ocalałą z Holokaustu Wandą Albińską, jej synem  Luc’em Albińskim i wnukiem Alexem Albińskim. Powitał zebranych Radosław Rojewski dyrektor Kutnowskiego Domu Kultury, a spotkanie prowadziła Bożena Gajewska, koordynatorka tego  wydarzenia. W spotkaniu uczestniczyli uczniowie z następujących placówek oświatowych: Szkoła Podstawowa nr 7 w Kutnie z   Gracjanem Wiśniewskim,  Szkoła Podstawowa nr 6 w Kutnie z  Agnieszką Dębską , Szkoła Podstawowa nr 9 w Kutnie z  Patrycją Staniszewską, ZSZ nr 2 im. Troczewskiego w Kutnie z Aleksandrą Szymczak, II LO im. Kasprowicza w Kutnie z Arturem Ciurlejem, ZS nr 1 im. Stanisława Staszica z  Izabelą Pawłowską, ZS nr 3 im. Grabskiego w Kutnie z  Katarzyną Kopańską-Zimną, ZS nr 1  im. Stanisława Staszica z Anetą Urbańską-Matczak, ZS nr 4 im. Balickiego z  Natalią Kamińską oraz młodzież z Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Tęcza i Różany  Zakątek. Opowieści słuchali także: Iwona Kaca – dyrektor Delegatury  Kuratorium Oświaty w Łodzi z siedzibą w Kutnie, Anna Michalska z Wydziału Edukacji UM Kutno  i Dorota Bień z Wydziału Kultury, Promocji i Rozwoju Miasta UM Kutno, Magdalena Konczarek  - dyrektor Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Stefana Żeromskiego w Kutnie, Weronika Lenarczyk – zastępca dyrektora Kutnowskiego Domu Kultury, Elżbieta Pajor  starszy kustosz Archiwum Państwowego w Płocku Oddziału w Kutnie.

Fotografie wykonał Tomasz Kula.

Dr Halina Rotstein pochodziła z rodziny lekarskiej. Ukończyła studia medyczne w 1930 roku. Wyszła za mąż za Władysława Rotsteina i przeprowadziła się do Kutna. Jej córka, Wanda Albińska (wraz z Janem -  bratem bliźniakiem), urodziła się 11.05.1936 r. w Kutnie. Wanda miała starszego brata Roberta. Gdy wybuchła II wojna światowa Władysław próbował przedostać się do neutralnej Rumunii, ale został aresztowany przez NKWD. Niemcy wyrzucili z domu Halinę Rotstein będącą w ciąży i z tróją dzieci. Zamieszkała w wynajętym mieszkaniu  i pomagała w szpitalu polowym zorganizowanym w koszarach 37 pp leczyć rannych (w bitwie nad Bzurą) polskich żołnierzy.  Na początku 1940 roku Halina Rotstein wraz trójką dzieci  opuściła Kutno i wróciła do Warszawy, gdzie mieszkali jej rodzice. Tam urodziła czwarte dziecko – Stanisława. Wraz z całą społecznością żydowską została umieszczona w getcie warszawskim, pracowała w szpitalu, opiekując się chorymi dziećmi. Dr Halina Rotstein, pomimo możliwości ucieczki z getta, pozostała ze swoimi pacjentami do końca. Zaoferowane dokumenty, które umożliwiłyby jej ucieczkę, oddała komuś innemu. Wraz z 900 pacjentami oraz 50 pracownikami została w 1942 r. deportowana z getta do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince, gdzie została zamordowana. Wandę Albińską i jej trzech braci udało się przemycić z getta i ukryć. Po zakończeniu wojny rodzeństwo Rotsteinów przebywało w domu dziecka.

Film dokumentalny pt. „Nikt mi nie powiedział” („Nobody told me”) miał premierę w 2022 roku w Centrum Holokaustu i Ludobójstwa w Johannesburu (RPA), Dom Bojowników Getta (Izrael), polska premiera odbyła się w Muzeum Żydowskim Galicja w Krakowie. W 2023 roku film był pokazny na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Palm Beach, Ambasadzie Brytyjskiej w Tel Aviwie (Izrael), Instytucie Polskim w Tel Aviwie (Izrael), Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie. W Kutnie premiera filmu odbyła się w MiPBP podczas Festiwalu Szaloma Asza.

Więcej informacji o filmie  na stronie internetowej: https://filmfreeway.com/NobodyToldMe478

Bożena Gajewska

Koordynatorka wydarzenia